Ze is wel jong hè?

In de keuken, naast mijn trainingszaal, stond de financieel directeur
te praten met 1 van mijn deelnemers
die ik zojuist had binnengelaten. Mijn opdrachtgever
vraagt de deelnemer of hij zin heeft in de
communicatietraining van de komende 2 dagen.

Zijn reactie: Ze is wel jong he?

Nu zou ik dat opvatten als een compliment. Maar 18 jaar
geleden voelde ik me linea recta wegglijden in het
afvoerputje. Ik was zojuist gediskwalificeerd als trainer
door een deelnemer, terwijl we nog niet eens begonnen
waren. Ik voelde me heel klein worden. De onzekerheid
gierde door mijn lijf.  Shit, wat nu? Ik moest alles bij
elkaar rapen om me aan mijn haren weer uit dat
afvoerputje te trekken. Bij elkaar opgeteld zou ik met
minimaal 130 jaar werkervaring geconfronteerd worden de
komende dagen. Daar stond ik dan met mijn 2 jaar
trainerservaring. Totdat ik me realiseerde dat ik geen
appels met peren kon vergelijken. De groep mocht dan hun
sporen verdiend hebben in de verkoop van bouwmaterialen;
ik wist toevallig veel van communicatie en hoe ze op een
effectieve manier hun debiteuren konden benaderen. Door
dit te benoemen direct aan het begin van de training
kreeg ik weer vaste voet onder de grond.

Geloven in jezelf is makkelijker gezegd dan gedaan. Het lukt prima op de momenten wanneer dingen lekker lopen. En de omstandigheden mee lijken te werken. Dan is ons zelfbeeld in lijn met hoe we denken dat de omgeving ons ziet. Maar zodra dat wordt aangetast lijkt het net alsof al je opgebouwde zelfvertrouwen als sneeuw voor de zon verdwijnt. Alsof je geen fundament meer hebt waarop je kan staan. Heel gek. We ruilen op zo’n moment onze eigenwaarde en innerlijke rust in no time in voor onrust en onzekerheid.

Soms voelt je binnenste dan net een flipperkast van zelfvertrouwen naar onzekerheid naar frustratie, naar pure angst en weer terug. Het schiet alle kanten op.

Wat helpt om op die flipperkastmomenten te blijven geloven in jezelf? Als je je ervan bewust bent, ben je al op de helft. En dan volgt het goede spiegelgesprek met jezelf.

1. 1. Geef je eigenwaarde niet weg aan het oordeel van een ander.

Het oordeel van die ander zegt vooral iets over hoe hij naar de wereld kijkt. Het is zijn waarheid, zijn perspectief en zijn referentiekader. Dus als je slim bent mag die ander alles wat hij vindt zelf houden. Hoef jij niet aan te nemen. Maar het feit dat het oordeel van die ander jou raakt, zegt natuurlijk wel wat. Kan het zijn dat je stiekem gelooft dat die ander gelijk heeft? Ik was alleen maar van de rel door de opmerking ze is wel jong, omdat ik zelf twijfelde aan mijn toegevoegde waarde.

Veroordeel jezelf vooral niet om je eigen onzekerheid. Probeer uit te vogelen wat hetgeen is, dat je raakt. Welke overtuigingen ondermijnen jouw zelfbeeld? Waar ben je bang voor? Geloof niet alle negatieve dingen die je denkt over jezelf. Richt je op de positieve dingen van jezelf. Wat is het unieke wat je te brengen hebt? Zie in de spiegel vooral jouw mooie facetten en focus je niet op dat ene vetrolletje (ook al is het in je hoofd wel een grote vetrol).

2. Zie je angst onder ogen.

Sommige situaties zijn ook spannend. Zeker als er voor jouw gevoel veel van afhangt. Want stel je voor dat de groep mij een slechte trainer vindt. Stel de opdrachtgever is uiteindelijk niet tevreden. Voor je het weet gaan je gedachten met je op de loop omdat je bang bent voor een slecht resultaat. Voor afwijzing. Voor (zelf)kritiek. Het gevolg is dat we dan slecht over onszelf gaan voelen. En dat willen we vermijden. Te allen tijde. Jouw angst wordt alleen maar gevoed door je eigen doemgedachten. Piekeren over wat er allemaal mis kan gaan, maakt je onmachtig en passief. Moed is niet hetzelfde als niet bang zijn. Het is leren ermee om te gaan. Moed gaat om de manier waarop we kiezen op verschillende situaties te reageren. Zelfvertrouwen is geloven dat je een kracht bezit die sterker is dan je angst. Kan je ontwikkelen door je grenzen te verleggen, uit je comfortzone te gaan en te leren van alles wat er op je pad komt. Door succeservaringen ga je ook meer in jezelf geloven.

3. Zoek een werkomgeving die je op waarde weet te schatten.

Niets is zo ondermijnend voor het geloof in jezelf als een werkomgeving waar je niet gezien en gewaardeerd wordt om wie je bent. Als je merkt dat jouw inbreng niet serieus genomen wordt, je niet gezien wordt op je kwaliteiten en je steeds het gevoel hebt niet aan verwachtingen te voldoen, mag je jezelf de vraag stellen of dit een werkomgeving is die bij jou past. Iedere dag het gevoel krijgen dat je niet goed genoeg bent ondermijnt langzaam maar zeker je gevoel van eigenwaarde en maakt dat je gaat twijfelen aan jezelf. Als je elke dag mijn buikpijn naar je werk gaat wordt het tijd om iets anders te zoeken. Je lichaam vertelt je vaak eerder dat er iets aan de hand is, dan dat je hoofd wil accepteren. Let op die signalen.

Je verdient een werkplek waar jij jezelf mag zijn. Waar jij jezelf in je volle kracht mag laten zien, met al je talenten en waar je je ook gewaardeerd voelt met je minder sterke kanten en kwetsbaarheden.

4. Ga voor de ervaring en weet dat je het niet fout kan doen.

Ervaring is iets dat je bezit, kort nadat je het nodig had. Het geloof in onszelf wordt sterker, naarmate we meer ervaringen in onze rugzak meedragen. Goede en minder goede ervaringen. Zie het als kansen om te groeien. Om jezelf beter te leren kennen. Jij weet van jezelf dat je het beste hebt gedaan wat je kon, op basis van wat jij geloofde en in huis had. Op dat moment. Dan kan je niet falen. Je kan alleen leren van de ervaring, omdat je nu meer weet dan daarvoor. Vaak zijn we bang foute keuzes te maken, waar we achteraf spijt van krijgen. Door te vertrouwen op je innerlijke stem, hoef je je niet meer druk te maken of je de juiste keuze maakt. Want elke keuze die je maakt draagt bij aan jouw ontwikkeling. Kijk met liefde, waardering en open mind naar iedere ervaring. Dat helpt je om te focussen op groei in plaats van op prestaties. Het uiteindelijke resultaat is namelijk een resultante van datgene wat je er qua input ingestopt hebt.

Durf te shinen! Laat jezelf in volle kracht zien. Zonder je steeds bezig te houden met wat anderen van je denken. Als jij jezelf toestemming geeft om jezelf te zijn, dan geef je onbewust ook aan anderen toestemming om te shinen en dat ze zichzelf mogen zijn. Een groter cadeau kan je niet geven. Door krachtig en gelukkig te zijn ben je een inspiratiebron voor anderen. Hoe gaaf is dat?

Our deepest fear
IS NOT that we are
inadequate.
OUR DEEPEST FEAR
is that we are
POWERFUL
beyond measure.
It is our light,
not our darkness
that most
FRIGHTENS US.
We ask ourselves,
WHO AM I
TO BE brilliant,
gorgeous,
talented,
fabulous?
Actually,
Who are you
not to be?

Marianne Williamson

Je snapt het niet. Dit kan helemaal niet wat je wilt. Kost ons minimaal 2 maanden extra. Als je er geen verstand hebt, bemoei je dan er ook niet mee….

Zucht. Het is weer zover. Jan en Anke vliegen elkaar in de haren.  What else is new?

Vertraging? Hoe zo? Extra functionaliteit? Echt niet. Geen budget!

Klaas van Finance doet ook even mee.

Jij kijkt uit het raam. Zoekt een vluchtweg. Hoelang duurt deze meeting nog?

Herkenbaar?

Waarom werken we in vredesnaam dan in multidisciplinaire teams, als het zo vermoeiend is?

Werken in een multidisciplinair team. Doen we steeds vaker. Er komt steeds meer en sneller informatie op mensen af. In een wereld die niet alleen over de regio of over Nederland gaat, maar vaak verbonden is met de hele wereld. De omgeving is continu in verandering. De meeste organisaties transformeren. Om leidend te kunnen zijn in hun markt. Vraagstukken worden complexer. Creatieve oplossingen zijn daarvoor nodig.

Dit betekent samenwerken! We kunnen niet meer vanuit 1 perspectief vraagstukken oplossen. Kennis van verschillende disciplines is nodig.  Samen in 1 (tijdelijk) team. Leuke uitdaging!

Andere competenties zijn nu relevanter: wendbaarheid, nieuwsgierigheid, veerkracht, verbondenheid, samenwerken, vernieuwen, beïnvloeden, innoveren. Binnen het team krachten bundelen, de toegevoegde waarde van ieders expertise de ruimte geven. Het vraagt van teamleden ook om over hun eigen schaduw heen te stappen. Het hoger belang voorrang geven op eigen belang. Dat is best wel eng. Is best wel een klus. Maar je krijgt er ook wat voor terug 🙂 Als het werkt dan.

Want multidisciplinaire teams creëren draagvlak voor veranderingen, leren sneller, zijn productiever, nemen betere besluiten, zijn innovatiever en creatiever.  Als het goed gaat geeft het de organisatie slagkracht. Het vermogen om sneller te schakelen. Een goed team swingt. Geeft energie. Mensen zijn erop gebrand om hun bijdrage te leveren. Vanuit eigen passie en talenten. Een sterk team kent zijn de sterktes en zwaktes. De leden hebben alle ruimte hun sterktes in te zetten. En vullen elkaars zwaktes aan. Iedereen neemt zijn of haar verantwoordelijkheid. Verschillen worden gewaardeerd. Men respecteert en luistert naar elkaar. Alles is bespreekbaar. Feedback wordt positief gewaardeerd. Mensen komen tot hun recht.

Als je echt krachten bundelt ontstaat er iets anders. Iets mooiers dan dat je in je eentje had gekund. Denk maar aan een mooi gemengde bos bloemen, of zo.

Ik hoor je al denken: Klinkt goed. In de ideale wereld. In mijn wereld kost het vaak meer energie, dan dat het opbrengt.

Wat maakt het dan zo lastig?

• Als iedere specialist in het team denkt dat hij het weet vanuit zijn eigen expertise. Daar ben je dan ook expert voor. Het is alleen een valkuil om te geloven dat jij de enige bent die het snapt.
• Als mensen niet open staan voor nieuwe ideeën. Het vraagt lef en vertrouwen om out of the box te denken. Te experimenteren met nieuwe ideeën. Het liefst vanuit verschillende invalshoeken en disciplines.
• Als het inlevingsvermogen, de kennis en de bereidheid ontbreekt om zich te verplaatsen in andere vakgebieden en overtuigingen
• Als er geen bereidheid is om de eigen oplossing ter discussie te stellen
• Als niet iedereen zijn ideeën goed kan overbrengen. Gemiste kansen, als die wel kunnen bijdragen aan een goede oplossing
• Als er geen ruimte is voor diversiteit in kennis, ervaring, interesse en verschil in aanpak.
• Is er genoeg vertrouwen en respect en bereidheid om elkaar echt te willen snappen. Of wint het ego het van het hogere belang
• Als er onvermogen is om alle perspectieven te overzien; te weinig strategisch vermogen in het team
• Als er geen verantwoordelijkheid wordt genomen voor de kwaliteit van de inbreng, het proces en de manier waarop er met elkaar wordt omgegaan.

Ja, ja. Maar hoe dan?

Je hebt er in ieder geval moed, discipline en bereidheid voor nodig om samen te werken aan samenwerken. En een veilige modus. Veilige modus? Ja een veilige modus. Net als je telefoon of laptop. Een plek waar je veilig met elkaar alle denkkracht kan inzetten om uitdagingen te tackelen.  Zonder dat je bang hoeft te zijn voor schade, gedoe of energielekken.

Vertrouwen is de basis. Durf je je kwetsbaar op te stellen? Durf je je zwakheden te tonen? Kan je volledig open zijn naar elkaar, zonder enige filters?

Teams die elkaar vertrouwen zijn niet bang om de discussie aan te gaan. Zeker niet als het gaat om onderwerpen die belangrijk zijn voor het succes van de organisatie. Ze houden zich niet in als ze het er niet mee eens zijn. Dagen elkaar uit. Stellen dingen ter discussie. Allemaal om het beste antwoord te vinden op een vraag. Helder te krijgen waar het om gaat en om goede besluiten te kunnen nemen. Zonder irritatie of angst dat relaties verstoord worden. Want het zit qua vertrouwen en respect wel goed.

Creëer dus een veilige modus. Waarin dat gezegd kan worden wat er gezegd moet worden. Waarin mensen out of the box durven te denken. Waarin alle perspectieven serieus worden genomen. Waarin wordt geluisterd om te begrijpen. Waarin iedereen evenredig aan bod komt. En men bereid is eigen ideeën te heroverwegen. Dit is een continu proces, waarin het ook soms moet schuren om te groeien.

In een goed samenwerkend multidisciplinair team houdt immers niemand zijn mening achter, om tot creatieve oplossingen te kunnen komen. Sterker nog, iedereen voelt zich uitgenodigd om een bijdrage te leveren.

Hoe creëer je dan een veilige modus?

Door afspraken te maken. Wat hebben we nodig om ons veilig genoeg te voelen?

Wat is acceptabel en onacceptabel gedrag is voor het team? Hieronder een rijtje. Dit zijn maar voorbeelden. Ieder team weet waar de energie-lekken zitten en wat er nodig is om ze te dichten. Ieder team weet dat eigenlijk wel……  maar het is best moeilijk om dat open te bespreken

Welke afspraken gaan we maken dan? Welke gaan ons het beste helpen om te swingen? De voorbeelden hieronder zijn willekeurig.

Elk team heeft zijn eigen dynamiek. Zijn eigen eigen-aardigheden. Elk team heeft wat anders nodig.

• Wees eerlijk en open, zonder achter iemands rug om te praten
• Open houding, luisteren om te begrijpen
• Zeg gewoon wat je denkt, zonder je in te houden
• Richt je op de inhoud en niet op de persoon
• Vraag net zo lang door tot je de ander hebt begrepen
• We vragen actief om ieders mening
• Durf je kwetsbaar op te stellen
• Er zijn geen domme ideeën
• Het gaat ook om de toon, in plaats van alleen om de muziek

Wat heeft jouw team nodig om te swingen? Om echt los te durven gaan?

Een multidisciplinair team stijgt boven zichzelf uit, als:

• Er een helder beeld is van het hogere doel.
• Iedereen zich gehoord voelt. Dan kan je je committen aan iets waar je het niet (helemaal) mee eens bent
• Er bereidheid en vermogen aanwezig is om effectief te discussiëren over een probleem; een besluit te nemen en zonder rancune weer aan het werk te gaan
• Ideeën en meningen op een gefocuste, efficiënte en open manier op tafel komen
• Teamleden elkaar aanspreken op het niet nakomen van afspraken op inhoud en bejegening
• Er duidelijke afspraken zijn gemaakt over het besluitvormingsproces
• Er gebruik wordt gemaakt van elkaars expertises en talenten

Dan denk jij: goed idee, gaat in de praktijk niet werken… Ja klopt!

Gaat zeker niet werken. Als we blijven doen, wat we altijd al deden. Je hebt wel moed, discipline en bereidheid nodig om samen te werken aan samenwerken. Dus wat spreken we af als team om ons scherp te houden? Hoe houden we de veilige modus veilig? Goede vraag!

Geef mensen in het team verschillende rollen. Wie houdt ons scherp op het proces? Wie is de verbinder en brengt de tegenstellingen bij elkaar? Wie is de advocaat van de duivel en stelt zaken ter discussie? Wie is het geweten? Wie is er zo praktisch dat we met de poten in de klei blijven? Wie is degene van de wilde ideeën? Wie is de big thinker die over de disciplines heen kan kijken?

De dynamiek en de ambitie van de groep bepaalt welke rollen er nodig zijn om effectief samen te werken. De individuele talenten en eigenschappen bepalen welke rol het beste bij iemand past. Door rollen te verdelen geeft het team impliciet toestemming om jouw unieke bijdrage aan het team te kunnen leveren. Natuurlijk zonder daarin door te slaan

Het werkt natuurlijk alleen als je met z’n allen verantwoordelijk nemen voor het team: voor de resultaten, het proces, de interactie en het welbevinden van ieder teamlid. Dus een feedback rondje na ieder overleg helpt ook om te groeien als team.

In de veilige modus kan je swingen. Ga je los. Niemand houdt zich in. Ieders denkkracht wordt benut. Talenten komen tot hun recht. Dealen we met groeipijnen. Met respect en energie, zonder drammen, afhaken en oeverloze discussies.

Dus gooi je haar los (als je dat nog hebt) in de veilige modus. Een multidisciplinair team moet swingen. Samen met hart en ziel werken aan de uitdagingen. En zo een bijdrage leveren aan de groei van de organisatie.

Even een quizje:

• Leg jij makkelijk de link tussen dingen die je al weet en nieuwe info?
• Zie jij verbanden die anderen niet zien?
• Weet je vaak de oplossing, maar kan je niet vertellen hoe je aan het antwoord komt?
• Ben je een intuïtieve denker?
• Gebruik je je creativiteit en emoties om tot oplossingen te komen?
• Maak je gebruik van abstract denken om tot oplossingen te komen?
• Heb je een sterke verbeeldingskracht?
• Heb je het gevoel dat je anders kijkt en denkt dan anderen?
• Kan je makkelijk onderliggende issues boven water brengen?

Meerdere JA’s? Gefeliciteerd!

Grote kans dat je goed scoort op competenties als conceptueel denken,futuristisch denken, creativiteit en innovatie. De zogenaamde talenten waar systematisch denken en empathisch vermogen voor nodig is. Gouden combinatie. En ook een lastige combinatie. Zie ik tenminste vaak in de praktijk. Want het zijn ook weerstand oproepende talenten. Say what? Hoe zo dan?

Het zit zo
Jij ziet oplossingen en kansen die anderen niet zien. Door jouw grote voorstellingsvermogen, kan je buiten de bestaande kaders denken. Unieke patronen zien en verbanden leggen. Goed nieuws! Zou je denken.

Vol enthousiasme vertel jij wat volgens jou de oplossing is. Een gloedvol betoog. Overtuigd dat dit de richting moet zijn. Je verwacht applaus, maar je krijgt wat anders.
Ongemakkelijke stilte
Goed idee; gaan we niet doen
Jij snapt het niet, is toch niet haalbaar
Er overheen praten
Irritatie omdat jij het weer anders ziet

Ook al wordt het niet gezegd. Maar jij voelt de weerstand. Bij de ander. Bij jezelf.  Jij voelt je niet gezien. Niet gehoord. Niet serieus genomen. Dit is vast niet de eerste keer. Je hebt vaker het deksel op je neus gehad. Bent vaker teruggezet op je plek omdat jij het anders zag. Waarschijnlijk als kind al. Dat je onbevangen dingen benoemde die de ander wellicht in verlegenheid bracht, of het gevoel gaf gezichtsverlies te lijden. Bam! Weer deksel op je neus! Ik sluit niet uit dat je wel eens gedacht hebt dat je gek was. Dat jij de enige was die het zo zag. Dat het aan jou lag.

Gevoelsmensen trekken zich dan in zichzelf terug. Passen zich aan. Voelen feilloos de weerstand aan. Of de veroordeling. Betrekken dat (bovenmatig) op zichzelf. Laten zich alleen nog maar horen als ze zich vertrouwd voelen. Of als ze zich uitgenodigd voelen. Of je wordt steeds bozer. Cynischer. Zeker als je achteraf merkt dat je toch gelijk had. Dat je het toch goed gezien had. Weer jezelf in de steek gelaten. Knap je niet van op! Neem dus je verantwoordelijkheid.

Kweek (een beetje) eelt op je ziel (4 tips)
1. Deal with it
Mensen die niet zo abstract zijn, kunnen je niet altijd volgen. Voor hen is het niet concreet genoeg. Niet pakbaar genoeg. Wat gaan we nu doen dan? Jij bent altijd zo vaag. Dat roept weerstand op. Bewust of onbewust.  Niemand wil het gevoel hebben dat ie dom is. Door jouw manier van denken roep je bijna automatisch dat gevoel op bij de ander. Krijg je er gratis bij. Hoef je niets voor te doen. Hoort bij deze talenten. Je ziet, weet of voelt nu eenmaal dingen die anderen (nog) niet zien, weten of voelen. En waar ze zich geen voorstelling van kunnen maken. Leer die weerstand te verdragen. Betrek het niet op jezelf. Weerstand van de ander, betekent niet dat jouw idee niet goed is. Maak je niet afhankelijk van het beeld dat de ander van je heeft. Het minste wat je kan doen is in jezelf geloven. Zonder jouw waarheid door te drukken.

2. Vertrouw op jou
Door jouw andere manier van denken, heb je vaak te horen gekregen dat je het niet goed ziet. Dat, in combinatie met het gevoel van afwijzing, de weerstand van de ander, maakt dat je op een diep niveau bent gaan twijfelen aan jezelf. Helpt niet!

Jezelf kennen en erkennen geeft rust en vertrouwen. Heb geloof in je eigen kunnen. Jij ziet dingen toevallig anders. Niet beter. Niet slechter. Gewoon anders. Ken jezelf! Wees je bewust van je eigen kwaliteiten en zwakke punten. Vertrouw op je eigen mogelijkheden, zonder de realiteit uit het oog te verliezen. Je hoeft niet door te schieten. Zelfvertrouwen maakt je weerbaar. Minder afhankelijk van het oordeel van anderen. Maakt het ook makkelijker om voor je eigen mening en ideeën uit te komen. Ook bij weerstand of emoties van anderen.

3. Leer vertalen
Weerstand is vaak een vraag om duidelijkheid. Leer weerstand te herkennen en vat het niet persoonlijk op. Ga niet in discussie. Verklein de afstand in communicatie. Haak aan op het vertrekpunt van de ander. Wat is de essentie van je boodschap? Vertaal die zo concreet mogelijk om aansluiting te vinden. Waar is de ander? Welke woorden gebruikt hij? Hoe kun je die taal gebruiken om jouw boodschap kracht bij te zetten? Maak de vertaalslag voor de ander, zodat hij dat zelf niet meer hoeft te doen. Gebruik je sensitiviteit om aan te voelen wat de ander nodig heeft om met jou mee te gaan. Mensen gaan je beter begrijpen. Je wordt steeds geloofwaardiger.  Krijgt veel meer voor elkaar.

Waar 2 mensen het met elkaar eens zijn.

Is er eentje overbodig

Stephen Covey

4. Ga puzzelen
Jouw vermogen om vanuit een uniek perspectief naar een situatie te kijken is iets moois. Zie dat als een kracht. Verberg dat talent niet. Ook al is het spannend. Denk niet in termen van goed of fout. Probeer niet briljant te zijn. Maar draag gewoon je steentje bij. Zonder jezelf te kort te doen. Vraagstukken zijn vaak net puzzels van meer dan 1000 stukjes. Jouw idee, mening of opvatting is een stukje van die puzzel. Probeer de ander niet te overtuigen. Neem de puzzelstukjes van anderen ook serieus. Jij weet als geen ander hoe het voelt om niet gehoord te worden. Maak samen een mooie puzzel. Je bent er creatief genoeg voor!

Inschrijven nieuwsbrief:

In vrijheid ademend…..

Niet van dat benauwde. Gewoon zijn wie je bent. Gooi je haar los en wees jezelf. Gaat me steeds makkelijker af. Tenminste, als ik mijn eigen criticaster in toom kan houden. Want die is best pittig. Scherp. Veeleisend. Ziet altijd wat ik niet goed doe. Waar ik het heb laten liggen. Hoe ik het wel had moeten doen. Fijn zo’n recensent. Altijd de vinger op de zere plek. Alleen jammer dat ik nooit die 5 sterren haal. Waar is dat applaus? Waar zijn de juichende kritieken?

Ik vind mijn kritische-ik best intimiderend. Ben ook wel een beetje bang voor haar. Kreeg daardoor (volgens mijn zus, heel veel) perfectionistische trekjes. Strakke voorbereiding. Niets aan het toeval overlaten. Altijd proberen in control te zijn. Een gespannen en onrustig gevoel vanbinnen. Allemaal om te voorkomen dat ik mezelf zou afbranden. En daardoor te voelen dat ik niet goed genoeg ben.  Als het weer niet goed was. Heel vermoeiend. Heel pijnlijk. Was ik me overigens lang niet van bewust.

En met oordeel komt vaak het schuldgevoel. Ook dat nog. Over pijnlijk gesproken. Schuldgevoel omdat ik denk niet te voldoen aan de verwachtingen van een ander. Of schuldgevoel omdat ik mijn eigen hoge lat niet gehaald heb. Beide vormen van schuld geven het gevoel van tekortschieten. Niet goed genoeg zijn. Best boeiend. Mijn kritische-ik heeft een oordeel over wat ik doe. En mijn schuldgevoel doet er vervolgens nog een schepje bij bovenop door mij mezelf waardeloos te laten voelen. Auw! Zo schiet het natuurlijk niet op.

Als jij zo doorgaat dan wordt dat niets met jou. Je vergelijkt jezelf steeds met mij en vindt dan dat je het niet goed doet. Terwijl ik 15 jaar dit werk doe en jij pas 2 weken voor de groep staat en midden in je opleiding zit. Geef jezelf de kans om te leren, anders ga je het niet redden. Schot in de roos! Bedankt Jan Kuipers, dat zag je weer goed 🙂

Het is of een 10 of een 0; zat verder niet zoveel tussen. En mijn perfectionisme maakte dat het nooit een 10 kon zijn; ik zag altijd wel iets wat beter kon. Nooit te beroerd om de lat (te) hoog te leggen. Dus kwam ik vaak uit op 0. Over demotiverend gesproken. Knap je natuurlijk niet van op. Maar de bijvangst was ook niet gering. Ik betrapte mezelf erop dat ik steeds meer moeite kreeg met nieuwe dingen. Met veranderingen. Uit mijn comfortzone stappen. Want nieuwe dingen leren is dan niet alleen spannend, maar ook bedreigend. Mijn kritische-ik kan namelijk echt goed kritiek geven 🙂

Wat doe je met een kind dat leert fietsen? Enthousiast trappend, slingerend over de weg, gestopt in een sloot. Want ze wist nog niet hoe ze moest remmen. Huilen, natuurlijk. Dikke tranen. Blauwe plekken. Juist ja, die geef je natuurlijk op haar donder; had ze maar op tijd terug moeten trappen. Want hoe stom kan je zijn!

Niet dus. We snappen allemaal dat je een kind dat leert fietsen niet straft omdat het niet in 1x goed gaat. Dat meisje vis je uit de sloot; je geeft haar een dikke knuffel en vertelt dat ze het geweldig doet. De volgende keer gaat het haar vast lukken om op tijd te remmen. Echt!

Het is normaal dat kinderen met vallen en opstaan mogen leren. Elke vooruitgang is reden voor een feestje. Maar als volwassenen moeten we het opeens allemaal direct kunnen. In 1x goed. Direct een 10! Doe mij dat spuitje van die 10 maar…

Ik heb echt met pijn en moeite moeten leren om van mezelf te mogen leren. Om van een 2 naar een 3 te gaan. Van een 3 naar een 5. Van een 7 naar soms een 9 en soms ook weer een 6. Een groei-mindset helpt me daar enorm bij. Genieten van het proces. Denken in kansen; Niet te focussen op het eindresultaat; Me niet te vergelijken met een ander; er is altijd wel iemand beter dan ik. Maar wel de kunst afkijken bij iemand die ik bewonder. Me vasthouden aan het idee dat ik het nog niet kan; in plaats van het nooit niet ga kunnen. Dat ik geloof dat ik het echt wel kan leren. Als ik het wil. Als ik maar oneindig geduld heb. En 100% vertrouwen dat het me ooit gaat lukken. In welke vorm dan ook.

Mezelf toestemming geven om te ontwikkelen is zo bevrijdend. Geeft zoveel lucht. Maakt leren een stuk leuker. Maakt dealen met de gekte van de wereld veel gemakkelijker. Geeft ook veel meer ruimte aan mijn spontane ik. Die soms een filter mist als ze praat. En er dan van alles uitflapt. En die graag buiten de lijntjes kleurt. Die bokken bouwt. Veel te direct is soms. Foute grappen maakt. Maar vooral veel meer om zichzelf kan lachen. En denkt… ach de volgende keer beter.

En wat doet mijn criticaster nu? Heb ik die stil heb gekregen? Niet echt. Ze is er nog steeds. Alleen minder op de voorgrond. Minder angstig om het fout te doen. Of krampachtig bezig te voorkomen dat het fout gaat. Ik probeer nu stil te worden, wanneer ik me onzeker voel. Of wanneer ik denk dat ik niet goed genoeg ben. En dan alleen maar te voelen wat er is. De ruimte te geven aan mijn angsten. Aan mijn gevoelens en gedachten die daarbij horen. Zonder ook maar iets te doen. Zonder oordeel. Met compassie. En dan wordt het vaak rustiger vanbinnen. Ontstaat er ruimte voor mijn kritische-ik om constructief te zijn. Mee te denken. Dingen scherp te zien. Verbanden te leggen. In plaats van te focussen op wat ik niet goed doe.

En het lijkt me een mooi voornemen om vaker te kiezen voor de supporter. Zelf mijn grootste aanmoediger te zijn. Geen hooligan; die gaat rossen als er verloren wordt. Wel een fanatieke fan. Die aanmoedigt. De handen blauw klapt. Zichzelf schor schreeuwt. En die ook naast je blijft staan en steunen wanneer het lastig wordt. Door dik en dun. Hoe gaaf is dat!

Inschrijven nieuwsbrief:

Hoe houd ik mijn team ook online in beeld?

Hoe vonden jullie de sessie? Even een rondje langs de velden
We hebben nu in ieder geval een duidelijke focus
Verhelderend
Pittig
Goede sessie, maar ik miste Sabine.

Hé wat? Wat zegt de directeur nu? Deze zag ik even niet aankomen.
Tijdens deze sessie hadden we de ambitie van het MT geformuleerd. Sabine is de HR -manager die zich die ochtend helaas ziek had gemeld. We hadden besloten de sessie toch zonder haar door te laten gaan.

Hoe bedoel je?
Nou gewoon. Sabine is scherp. Ze kijkt anders. Ze voegt een ander geluid toe. Is ook ons geweten. Ik heb haar inbreng gemist.

Deze kwam wel even binnen. Een ogenschijnlijk onschuldige opmerking. Maar zo confronterend. Hoe vaak zit je niet in een overleg en heb je het gevoel dat jouw aanwezigheid geen verschil maakt? Dat het niet uit lijkt te maken of je er wel of niet bent. Hoe gaaf is het dat je gemist wordt. Dat jouw aanwezigheid er echt toe doet.
In de auto besloot ik ter plekke die avond naar een vergadering van de Almeloopers te gaan in plaats van naar een bijeenkomst van de organisatie waar ik op dat moment mee verbonden was. Want ik wist dat ik bij de Almeloopers gemist zou worden. Dilemma opgelost!

In deze tijd van online-overleggen raak je heel makkelijk uit beeld. Letterlijk en figuurlijk. Voel jij je gezien? Doe je nog mee? Sta je aan? Of ben je ondertussen je mail aan het doen? Word je gemist als je uit beeld bent?

Lekker meters maken!
Ik Zoom, Skype en Teams er wat af, de laatste tijd. Heeft veel voordelen. Ik hoef de deur niet meer uit; scheelt heeeel veeeel tijd als je in Almelo woont en overal werkt, behalve in het oosten van het land. Online overleggen zijn ook vaak veel efficiënter, meer to the point en zakelijker. Door de technologie; geen doen als iedereen door elkaar praat. We worden ook korter van stof, omdat we niet van iedereen kunnen inschatten hoe de boodschap landt. Lijkt dikke winst! Deze overleggen schieten tenminste op. Moeten er natuurlijk wel een paar praktische zaken geregeld zijn. Duidelijke agenda, goede voorzitter die het proces strak begeleidt en concrete afspraken die gemaakt worden. Lekker meters maken!

En toch…. Zet een groep mensen bij elkaar en er gebeurt van alles. Ook bij online contact. Misschien juist dan nog wel meer. Zeker in tijden van onzekerheid, worden we veel gevoeliger voor signalen. En het WIS (wandelgang informatiesysteem) werkt in deze tijd, van thuiswerken ook anders. We kunnen niet even bij elkaar checken hoe bepaalde opmerkingen bedoeld zijn. Of om eventuele plooien glad te strijken met een bakkie. Checken hoe de informele vlag erbij hangt, terwijl we elkaar tegenkomen in de gang. Stoom afblazen na een lastig gesprek. Iedere keer hierover bellen met een collega voelt als de boel onnodig opblazen en je collega heeft wel wat anders te doen. Denk je. Dit maakt ons onzeker en vatbaar voor gedachtes die dan een eigen leven gaan leiden.

Waar mensen met elkaar werken ontstaat er per definitie een (emotionele) dynamiek, die wel of niet bijdraagt aan de onderlinge verbinding en samenwerking. Ook bij allerlei online overlegvormen. Mensen reageren altijd op elkaar. Op jou. Op de omstandigheden. Onderlinge (machts-)verhoudingen spelen een rol. De onderstroom doet mee of je wil of niet. Hoe zit het met het onderlinge vertrouwen? Durven mensen zich ook al skypend kwetsbaar op te stellen? Spreken ze zich uit? Of juist niet? Hoeveel ruimte is daarvoor tijdens online overleggen? Of houden we het lekker efficiënt en zakelijk? Zonder rekening te houden met de onderstroom.

In welke WhatsApp groep zit jij?
Voor je het weet ontstaan er parallelle interactiestromen tijdens een overleg. Thijs Homan noemt dat het on-stage gesprek: het gesprek dat voor iedereen hoorbaar en zichtbaar is. Het gesprek voor de bühne. Dat wat we delen met elkaar, waarvan we denken dat dat handig of wenselijk is. Off-stage ontstaan parallelle informele gesprekken bijvoorbeeld via WhatsApp. In kleine groepjes wordt, vaak tijdens het overleg, uitgewisseld hoe we daadwerkelijk in de wedstrijd zitten; hoe we er echt over denken. We zoeken op deze manier aansluiting met gelijkgestemden. Coalities worden gesmeed. Informatie wordt niet of onvolledig gedeeld. Twijfels worden niet uitgesproken. Emoties niet gedeeld. En het roddelcircuit maakt overuren als je niet oppast.
On-stage en off-stage gesprekken zijn er altijd. Ook in het pre-Corona tijdperk. Alleen door de huidige focus op efficiënt online overleggen, wordt de onderstroom steeds minder zichtbaar. En daarmee de afstand tussen jouw en je team steeds groter; en tussen de medewerkers onderling. Afhankelijk van de WhatsApp groep waarin je zit
Besluiten worden genomen op basis van onvolledige en/of onjuiste informatie, omdat we on-stage niet meer uitspreken wat we echt van iets vinden of waar we echt tegen aan lopen.

Ben ik in beeld?
Het missen van het echte menselijke contact is een prijs die we op dit moment betalen. Op allerlei fronten. Voor je het weet raak je mensen kwijt. Wat is er werkelijk gaande: hoe hangt iemand er echt bij? De schone schijn ophouden gaat nu wel heel gemakkelijk. Snel je mail checken. Even iets anders doen. Want niemand die het ziet. Heel boeiend. Onze fatsoensnormen lijken te vervagen, omdat we niet betrapt kunnen worden. Je bent er wel, maar je bent niet echt ingelogd. Valt niet op door de fysieke afstand. Je kan letterlijk van de radar afvallen.  En niemand die het ziet of je mist….

Of toch wel?
Versterk de emotionele infrastructuur in je organisatie en binnen de teams. Houd zicht op de onderstroom. Focus op verbinding en samenwerking. Juist nu!

Maak contact!
Bouw voldoende 1:1 tijd met je mensen in. Wat speelt er op gevoelsniveau? Hoe hangt de vlag er echt bij? Hoe komen boodschappen over? Is Chantal nog echt aangehaakt? Hoe denkt Peter over dit vraagstuk? Komt zijn visie ook terug tijdens overleggen? Of spreekt hij zich dan niet uit?

Doe een check-in aan het begin van een overleg. Maak persoonlijk contact. Nodig mensen uit te delen wat er bij ze speelt. Voordat je overgaat naar het inhoudelijke deel van het overleg. Deze stap wordt snel overgeslagen, maar o zo belangrijk om ervoor te zorgen dat iedereen ook echt ingelogd en aanwezig is. Gebruik je creativiteit bij grote groepen. Anders haken mensen al aan het begin af.

Maak een onderscheid tussen de onderwerpen. Handel de praktische, operationele zaken kort en bondig af. En creëer ruimte en tijd voor de onderwerpen waar inbreng, creativiteit en betrokkenheid van iedereen nodig is.

Creëer betrokkenheid!
De kwaliteit van de dialoog bepaalt

1. Hoe mensen informatie verzamelen en delen,
2. Hoe besluiten worden genomen
3. Hoe medewerkers zich voelen ten opzichte van elkaar en de uitkomst van de besluiten.

Zorg dat de uitkomst van lastige vraagstukken niet bij voorbaat vast staat. Ga samen met je team op zoek naar de beste mogelijke oplossing. Nodig mensen uit hun ongefilterde mening te geven. Zorg dat alle relevante informatie op tafel komt: ook de twijfels en eventuele conflicten; voorkom hiermee dat medewerkers support zoeken voor hun mening via off-stage kanalen.

Stimuleer transparantie. Voorkom stille leugens. Creëer een sfeer van tolerantie, naar elkaar luisteren en empathie. Je wilt dat mensen vrij voelen zich uit te spreken zonder schaamte of spanningen. Geen angst voor afwijzing, afkeuring, uitlachen of vernedering. Alles kan en mag gezegd worden en er is nooit een reden om dat niet te doen. Er is respect voor elkaar.

Zorg voor een informele sfeer. Dat maakt mensen minder defensief. Neem een nieuwsgierige houding aan en durf daarbij je eigen gedachten en overtuigingen ter discussie te stellen. Eerst begrijpen en dan begrepen worden.

Neem de rol van procesbegeleider serieus. Benadruk het gewenste gedrag, corrigeer het ongewenste gedrag. Jij als leider zet de toon. Jij bent het voorbeeld. Laat dan zien hoe het ook kan. Wees het goede voorbeeld. Als het goed is weet jij hoe iedereen denkt over het onderwerp. Stuur het proces zodanig, dat iedereen gehoord en gezien wordt. Jij bent niet alleen van de inhoud en het proces. Hoe reageren mensen op elkaar? Welke gevoelens spelen een rol? En hoe faciliteer jij dat?

Maak concrete afspraken aan het eind van het overleg. Zijn de verwachtingen helder? Welke besluiten zijn genomen? Wat betekent dit voor iedereen? Wie doet wat? Spreek elkaar ook aan op het niet nakomen van afspraken.

Jij bent aan zet!
Als leider zet je de toon. Zorg je dat iedereen (weer) zichtbaar wordt. Maak dat ieders aanwezigheid relevant is. Juist nu het zo gemakkelijk is om onder de radar terecht te komen. Weten dat je echt gemist wordt als je er niet bij bent is de beste stimulans om on-stage een constructieve bijdrage te leveren!

Inschrijven nieuwsbrief:

Hoe word je een speler, in plaats van een toeschouwer?

(Stap in de arena als je durft! Neem je verantwoordelijkheid)

Je leven zoals het er nu uitziet is een gevolg van alle keuzes die je hebt gemaakt en die je niet hebt gemaakt.

BAM – In your face…

Ja, echt niet….
Jij hebt makkelijk praten
Alsof het leven maakbaar is
Ja, maar ik kan er niets aan doen…
Ken jij mijn leidinggevende nog niet (die ik overigens meestal wel ken)
Ken jij mijn partner nog niet (wat vaak ook zo is)
Wat een spiriwiri bullshit
Zeg dat maar tegen mijn partner met clusterhoofdpijn…

Een paar reacties van deelnemers tijdens een training. Of varianten daarop. Niet gek. Verantwoordelijkheid nemen is ook wel een dingetje. Vind ik. Valt vaak niet mee. Om echt verantwoording te nemen voor alles waar je mee te dealen hebt.

 Verantwoording nemen: waar hebben we het dan over?

Verantwoording nemen is ook zo’n container-begrip. Iedereen heeft er wel een beeld bij. Wel vaak een heel divers beeld.

• Afspraken nakomen
• Geen excuses meer verzinnen
• Focus op dat wat je wel kan beïnvloeden
• Elkaar aanspreken
• Initiatieven nemen
• Niet je frustraties ongelimiteerd uitleven
• Doen wat nodig is om iets te bereiken
• Aanspreekbaar zijn
• Verdragen dat het niet altijd gaat zoals jij wilt
• In oplossingen denken

Voor mij is de essentie: kiezen en de consequenties aanvaarden.  Ouch! Die consequenties krijg je er namelijk gratis bij. Positief en negatief. Dat maakt waarom we het soms zo spannend vinden om keuzes te maken. We willen de negatieve consequenties niet. Of we kunnen ze niet overzien. Of we hopen dat de situatie vanzelf verandert. Niet kiezen is overigens ook een keuze. Prima. Alle begrip. Even goede vrienden. Maar dan moet je niet zeuren over de consequenties. We kennen allemaal die collega die moppert over zijn manager die het niet snapt. Dat er weer eens een besluit is genomen waar hij het niet mee eens is. En die college grijpt elke gelegenheid aan om dit te delen met de rest van de organisatie of aan ieder ander die luisteren wil. Maar ervoor kiest (bewust of onbewust) om hierover niet constructief met zijn manager in gesprek te gaan. Of te aanvaarden dat het management blijkbaar een andere (vaak weloverwogen) keuze heeft gemaakt. En vervolgens is hij verbolgen dat hij gepasseerd wordt voor een promotie. En dan begint de cyclus weer van voor af aan. Mopper de mopper de mopper…..

Hoe herken je of je verantwoording neemt of niet? Bij jezelf of bij je collega of bij je partner…

 Als je merkt dat je een houten reet hebt, van het zitten op de tribune. Huh?

Als jij denkt dat je gekkies in je omgeving hebt. Als je jezelf betrapt op gedachtes: Ben ik nu zo slim of zijn zij zo dom? Als je merkt dat je piekert over je manager die je niet respectvol behandelt. Als jouw collega veel klaagt over die leverancier die zich niet aan afspraken houdt en jij denkt nu weet ik het wel!  Als je merkt dat een ander jou steeds voor het karretje spant. Als je dingen doet, omdat je bang bent voor een negatieve beoordeling. Als je toegeeft, omdat je anders weer 3 dagen ruzie hebt. Als jij je zorgen maakt of je volgend jaar nog wel voldoende opdrachten weet te verkopen, maar niet in actie komt. Als je…..

Kortom: alles waar we last van hebben. Over klagen. Over piekeren. Proberen te vermijden. Ons zorgen over maken. Ruzie over maken. De schuld bij de ander neerleggen. Ons kop voor in het zand steken. Weigeren te aanvaarden. Afbranden. Veroordelen. Zonder er iets aan te doen.

Dan is het o zo verleidelijk om op de tribune te gaan zitten. En commentaar te leveren. Lekker vanaf de zijlijn van alles vinden, zonder zelf in beweging te komen. Toeschouwer zijn. 1 van die 15 miljoen bondscoaches. Een toeschouwer zet zichzelf buiten spel. En er is altijd wel een reden of excuus om niets te hoeven ondernemen door naar anderen of omstandigheden te wijzen. Lekker veilig en comfortabel. Denk je. Maar o zo onmachtig. En zelf-ondermijnend. Knapt niemand van op.

Een goed getrainde toeschouwer kan alleen maar de gevolgen ondergaan, want hij staat buiten spel; Is reactief en neemt een afwachtende houding aan; Focust op dingen die hij niet kan beïnvloeden; Voelt zich slachtoffer van de omstandigheden. Doet pogingen om eigen incompetentie te verhullen; Legt de schuld buiten zichzelf; Bekritiseerd de speler om zichzelf sterker te voelen; Leeft vooral in het verleden en in de toekomst. Get the picture? Ben jij natuurlijk niet. Maar je kent ze wel.

Wat heeft dit nu met verantwoordelijkheid nemen te maken?

Alles! Wees een speler. Neem het heft in eigen hand. Dat kan alleen als jij je realiseert dat jij een aandeel hebt in het spel. En zodoende de uitkomst van het spel kan beïnvloeden. Door je te richten op dat wat je wel kan beïnvloeden. Door trouw te blijven aan jezelf. Door bespreekbaar te maken waar je tegenaan loopt. Door weg te gaan uit een uitzichtloze situatie. Door je moppergedrag om te zetten naar constructieve actie.  Door de realiteit onder ogen te zien en te aanvaarden. Een speler leeft volgens zijn eigen waarden en normen en accepteert daarmee makkelijker de consequenties van zijn of haar keuzes.

Wees je eigen held! Stap die arena in, als je durft!

Haal je kop uit het zand. Waanzin is hopen op andere resultaten, terwijl je dezelfde dingen blijft doen. Ga van de tribune af. Stap die arena in. Juist in die situaties waarin je merkt dat je je onmachtig voelt. Waarin je merkt dat je minder effectief bent dat dat je zou willen zijn. Situaties die je afhouden van je beste versie. Van de doelen die je wilt bereiken. Wees de HELD! Dat vraagt moed! Want je bent niet voor niets op de tribune gaan zitten. Zoek voor jezelf naar manieren om het spel te beïnvloeden, zonder het mes in te lopen of jezelf onnodig te verwonden. Zorg wel goed voor jezelf. We hebben het niet voor niets over een arena.

Hoe dan?

Neem de situatie in gedachten waarin je meer speler wilt zijn, dan je nu bent.

• Herkennen: Welke gedachten en gevoelens zorgen ervoor dat je in tribune gedrag vervalt. Hoe eerlijk durf je naar jezelf te kijken? Aan de andere kant. Hoe mild kan je naar jezelf zijn over je huidige gedrag? Wie zijn wel de spelers? Wat is het speelveld? Wat zou je willen bereiken? Welke positie zou je willen spelen?
• Exploreren: Hoe zou je de volgende keer anders kunnen reageren in soortgelijke situaties? Hoe doen anderen dat? Wat heb je al eerder geprobeerd? Welke verschillende opties kan je bedenken? Wie kan je helpen? Wat heb je nodig om nieuw gedrag in te kunnen zetten?
• Luisteren naar je hart: wat ga je de volgende keer anders doen? Wat vertellen jouw waarden wat voor jou de juiste keuze is? Waarvoor ben je bereid de consequenties te dragen, omdat je trouw wilt blijven aan jezelf? Een keuze maken vanuit je hart verdient tijd en aandacht. Zoek de weg naar binnen. Ga even stilstaan en voel wat voor jou de beste keuze is. Elke keuze is goed, zolang het maar jouw keuze is.
• Doen: Gewoon doen. Wees trots op elke stap die je in de arena durft te zetten. Je mag steeds weer oefenen, ook al val je soms terug in je oude patroon. Net zo lang tot jij je comfortabel voelt in deze positie. Wees je eigen supporter.

Verantwoordelijkheid nemen gaat niet over wat je wordt aangedaan of hoe de omstandigheden zijn. Het gaat over hoe je omgaat met wat er is. Met de omstandigheden waar je mee te maken krijgt. Als je regelmatig de arena instapt vergroot je je zelfvertrouwen. En verklein je je gevoel van onmacht. Je laat zien wie je werkelijk bent en waar je voor staat. Het geeft je het gevoel van vrijheid. Je maakt gebruik van je vermogen om te reageren op een situatie door je vrije wil te gebruiken. Want je hebt altijd de keuze. HELD!

The man in the arena
It is not the critic who counts;
Not de man who points out how the strong man stumbles
Or where the doer of deeds could have done them better
The credits belongs to the man who is actually in the arena,
Whose face is marred by dust and sweat and blood;
Who strives valiantly;
Who errs, who comes short again and again,
Because there is no effort without error and shortcoming;
But who does actually strive to do the deeds;
Who knows great enthusiasms, the great devotions;
Who spends himself in a worthy cause;
Who at the best knows in the end the triumph of high achievement,
And who at the worst, if he fails, at least fail while daring greatly,
So that his place shall never be with those cold
And timid souls who neither know victory nor defeat
Theodore Roosevelt

Inschrijven nieuwsbrief: